ဘုရားရှင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူပုံ

ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်၏ **ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူခြင်း** (ပရိနိဗ္ဗာန်) သည် ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်၏ ခန္ဓာ့ဆင်းရဲအပေါင်းမှ ချုပ်ငြိမ်းသွားပြီး နိဗ္ဗာန်သို့ စံဝင်တော်မူသည့် အချိန်ကို ဆိုလိုသည်။

ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူရာ နေရာ

ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်သည် **ကုသိနာရာ (Kushinagar)** ဟုခေါ်သော နေရာ၌ ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူခဲ့သည်။ ကုသိနာရာသည် ယခုအခါ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ဥတ္တရပရာဒေ့ရှ်ပြည်နယ် (Uttar Pradesh) ရှိ ကုရှီနဂရ်ခရိုင် (Kushinagar District) တွင် တည်ရှိသည်။ ဤနေရာကို ရှေးစာပေများတွင် **ကုသိနာဂရ** သို့မဟုတ် **ကုသာဝတီ** ဟုလည်း ခေါ်ဆိုခဲ့ပြီး၊ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များအတွက် ဘုရားဖူးခရီးစဉ် အဓိကနေရာလေးခုအနက် တစ်ခုဖြစ်သည်။

သာလဇဉ်ဥယျာဉ် (Sala Grove)

ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်သည် ကုသိနာရာရှိ **ဥပဝတ္တနသာလဇဉ်ဥယျာဉ် (Upavattana Sala Grove)** တွင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူခဲ့သည်။ ဤနေရာသည် မလ္လမင်းမျိုးနွယ် (Malla) များ၏ ပိုင်နက်အတွင်း တည်ရှိသည်။

ပရိနိဗ္ဗာနစေတီ (Parinirvana Stupa)

ဤစေတီသည် ဗုဒ္ဓစံဝင်ရာ နေရာကို အထိမ်းအမှတ်ပြုထားပြီး၊ ဘုရင် **အသောက (Ashoka)** ၏ လက်ထက်တွင် စတင်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ အနီးတွင် ၆ မီတာခန့် ရှည်လျားသော **ပရိနိဗ္ဗာနဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်** လည်း ရှိသည်။

မခူးရာမြစ် (Hiranyavati River)

ကုသိနာရာအနီးရှိ ဤမြစ်သည် ဗုဒ္ဓစံဝင်ရာ နေရာမှ မလှမ်းမကမ်းတွင် တည်ရှိသည်။

ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်တော်မူပုံ

ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်သည် ဘီစီ ၄၈၃ ခန့်တွင်၊ အသက် ၈၀ အရွယ်တွင် မြတ်ဗုဒ္ဓသည် ဘုရားအဖြစ်နှင့် (၄၅) နှစ်နေပြီး မဟာသက္ကရာဇ် ၁၄၈ ခုနှစ်၊ ကဆုန်လပြည့်၊ အင်္ဂါနေ့၊ ဘီစီ ၅၄၃ မှာ ပရိနိဗ္ဗာန် စံလွန်တော်မူသည်။

1. နောက်ခံအကြောင်းအရာ

– ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်သည် အသက် ၈၀ အရွယ်တွင် ခန္ဓာကိုယ် အားနည်းလာခဲ့ပြီး၊ ရဇ္ဇဂြိုဟ်မြို့ (Rajagaha) မှ ကုသိနာရာသို့ ခရီးနှင်ခဲ့သည်။ ဤခရီးစဉ်တွင် သူသည် တရားဟောကြားမှုများ ဆက်လက်ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ တပည့်များအား နောက်ဆုံးဆုံးမမှာကြားချက်များ မှာကြားခဲ့သည်။

– ပါဝါမြို့ (Pava) တွင် **စုန္ဒ (Chunda)** ဟူသော ပန်းထိမ်သည်၏ ဧည့်ဝတ်ကျေပွန်မှုအဖြစ် **“သုကရမဒ္ဒဝ”** (ဝက်သားဟင်းတစ်မျိုး သို့မဟုတ် မှိုဟင်းတစ်မျိုး) ကို လက်ခံစားသုံးခဲ့ပြီး၊ ၎င်းနောက် ဗုဒ္ဓ၏ ကျန်းမာရေး ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့သည်။

2. ကုသိနာရာသို့ ရောက်ရှိခြင်း

– ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်သည် ပါဝါမှ ကုသိနာရာသို့ ဆက်လက်ခရီးနှင်ခဲ့ပြီး၊ သာလဇဉ်ဥယျာဉ်တွင် အနားယူခဲ့သည်။ သူ၏ အဓိကတပည့် **အာနန္ဒာ (Ananda)** က သာလပင်နှစ်ပင်ကြားတွင် အိပ်ရာပြင်ဆင်ပေးခဲ့သည်။

– ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်သည် (ညာဘက်နားတည့်အိပ်ပြီး ခြေထောက်နှစ်ချောင်းထပ်ထားသော အနေအထား) ဖြင့် လှဲချခဲ့သည်။

3. နောက်ဆုံးဆုံးမမှာကြားချက်များ

– ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်က အာနန္ဒာနှင့် စည်းဝေးနေသော ရဟန်းများအား နောက်ဆုံးတရားဟောခဲ့သည်။ သူ၏ အဓိကမှာကြားချက်မှာ:

– “အိုရဟန်းတို့၊ သံသရာသည် မတည်မြဲသော သဘောရှိသည်။ ဓမ္မကိုသာ ဆည်းကပ်လော့။ မမေ့မလျော့ဘဲ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကယ်တင်ရန် အားထုတ်ကြလော့။” (အပ္ပမာဒေါ အမတပဒံ – မမေ့မလျော့ခြင်းသည် မသေနိုင်သော နိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်စေသည်။)

– စုန္ဒ၏ အစာကြောင့် ဖျားနာသည်ဟု မထင်မှတ်ရန် အာနန္ဒာအား မှာကြားခဲ့ပြီး၊ စုန္ဒ၏ လှူဒါန်းမှုသည် မဟာကုသိုလ်ဖြစ်ကြောင်း မိန့်တော်မူခဲ့သည်။

4. ပရိနိဗ္ဗာန်စံဝင်ခြင်း

– ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်သည် ညဉ့်သုံးဆယ်အတွင်း တရားရှုမှတ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ **စတုတ္ထဈာန် (Fourth Jhana)** အဆင့်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဈာန်အဆင့်များကို အစဉ်လိုက် ပြန်လည်ဆုတ်ခွာကာ၊ နောက်ဆုံးတွင် **ပရိနိဗ္ဗာန်** သို့ စံဝင်တော်မူခဲ့သည်။

– စံဝင်တော်မူစဉ် မြေငလျင်များ လှုပ်ခတ်ခဲ့ပြီး၊ ကောင်းကင်တွင် သဘာဝလွန် ဖြစ်ရပ်များ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

– နောက်ဆုံးစကားတော်မှာ “အားထုတ်ကြလော့၊ သတ္တဝါတို့၏ ကောင်းကျိုးအတွက် ဓမ္မကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းကြလော့” ဟူ၍ ဖြစ်သည်။

ပရိနိဗ္ဗာန်ပြီးနောက်

– **မီးသင်္ဂြိုဟ်ခြင်း**: ဗုဒ္ဓ၏ ရုပ်ကလာပ်ကို မလ္လမင်းမျိုးနွယ်က ခုနစ်ရက်တိုင် ဂုဏ်ပြုခဲ့ပြီး၊ မခူးရာမြစ်အနီး **မကုဋဗန္ဓနစေတီ (Makutabandhana Cetiya)** တွင် မီးသင်္ဂြိုဟ်ခဲ့သည်။ သာလပင်များက ရုပ်ကလာပ်ကို ဖုံးအုပ်ထားခဲ့သည်။

– **ဓာတ်တော်များ ခွဲဝေခြင်း**: မီးသင်္ဂြိုဟ်ပြီးနောက် ဗုဒ္ဓ၏ ဓာတ်တော်များကို ရှစ်ပိုင်းခွဲဝေခဲ့ပြီး၊ အိန္ဒိယမြောက်ပိုင်းရှိ မင်းနိုင်ငံရှစ်ခုက လက်ခံရယူကာ စေတီများ တည်ထားခဲ့သည်။ **ဒေါဏဗြဟ္မဏ (Dona)** က ဓာတ်တော်ခွဲဝေမှုကို ကြီးကြပ်ခဲ့သည်။

ယနေ့ခေတ် ကုသိနာရာ

ကုသိနာရာသည် ယခုအခါ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များအတွက် အရေးပါသော ဘုရားဖူးနေရာဖြစ်ပြီး၊ ပရိနိဗ္ဗာနစေတီ၊ ပရိနိဗ္ဗာနဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်၊ နှင့် ရှေးဟောင်းသုတေသန နေရာများ တည်ရှိသည်။ ဤနေရာသည် ဗုဒ္ဓ၏ နောက်ဆုံးခရီးကို အမှတ်ရစေပြီး၊ တရားအားထုတ်သူများအတွက် သတိပြုဖွယ်နေရာ ဖြစ်သည်။